hai phạm trù khổ đau

Khi chúng ta nói đến khổ đau, thì ai cũng có cho mình một chuỗi dài khổ đau cho riêng mình.  Trong Đạo Phật, Khổ là chân đế đầu tiên , trước hết, mà đức phật đã giảng dạy trong Tứ Diệu Đế, qua đó để cho chúng ta thấy rằng, sự thật về khổ là không thể khước từ, dù bạn giàu hay nghèo, bần cùng hay cao sang , địa vị hay không địa vị trong xã hội. Đức Phật nói về sự thật về khổ, hầu mong muốn chúng ta hiểu  khổ đau, chứ không phải khuyên chúng ta hãy lánh đời để tìm chỗ ít khổ, nhiều vui.

- Hai phạm trù khổ đau

-        Khổ đau do mình tạo nên

Trong phạm trù khổ đau này, nói lên những nổi khổ mà do chính chúng ta tạo nên, từ sự vô minh, không biết thực tại của pháp, nên từ đó chúng ta nhìn pháp một cách méo mó theo tưởng trí của mình, không như nó đang là.

Như một người đi trong đêm  tối , họ giẫm phải một sợi dây thừng, hay một rễ cây trên đường đi. Và họ giật mình lên vì nghĩ đó là con rắn độc. Thế là người này hoảng loạn, chạy thẳng một mạch về nhà,  thở hổn hển với mồ hôi toát ướt cả khuôn mặt còn nét sợ hãi hiện rõ.

Nhưng khi trời sáng, chúng ta đi ngang qua chỗ đó, nhìn kỹ, thì chỉ là một sợi dây thừng hay một rễ cây ngang đường. Qua đó cho ta thấy rằng,  vì không biết rõ sự việc nên chúng ta bóp méo thực tại của sự việc, từ đó làm chúng ta sợ hãi, khổ đau. Đó chính là cái khổ của chính chúng ta tạo nên.

Khổ đau từ bên ngoài

Khi Đức Phật là một thái tử, ngài được dạo đi  chơi 4 cửa thành. Lúc này, ngài thấy một người bệnh, người già, người chết, ngài thấy rằng, không ai có thể tránh khỏi cái khổ của sanh, già , bệnh , chết cả. Nên đây cũng là cái khổ của thế gian, mà chúng ta có thể chấp nhận nó, và tu tập để tự tại giữa cuộc đời.

Thái độ đúng đắn về khổ đau

Khi chúng ta hiểu được hai phạm trù đó, thì chúng ta cần có những thái độ đúng đắn về khổ đau, cụ thể trong từng hoàn cảnh cụ thể.

Khổ đau được tạo ra từ bên trong, là thứ khổ đau mà chúng ta có thể tự mình chuyển hóa bằng sự tu và học trên con đường Đạo đế ( Bát Chánh Đạo). Chúng ta cần nỗ lực tinh tiến để mỗi ngày, nhổ tận gốc những gốc rễ khổ đau bởi vô minh mà tạo ra.

Còn đối với cái khổ từ bên ngoài chúng ta, chúng ta cần có thái độ bình thản và chấp nhận nó như một sự thật hiển nhiên. Chúng ta không thể thay đổi nó, nhưng chúng ta có thể chọn cho mình một tâm an nhiên, tự tại để đối mặt với nó. Khi tâm chúng ta an lạc, hạnh phúc, sáng trong,  thì cái khổ, và cái vui, tất cả chỉ là hiện tượng mà thôi.

 Khi chúng ta hiểu sâu khổ đau, tôi tin rằng chúng ta không còn chạy trốn khỏi nó nữa. Càng thấu hiểu khổ đau, chúng ta càng có cái nhìn sáng suốt, có một lòng thương lớn. Và chúng ta cần hiểu rằng, nền tảng của Hạnh Phúc, chính là khổ đau; như sen nở từ bùn vậy.

                                                                                          Nguyễn Thành Nhân