Hương Sơn Thiền Tuệ: Trí Tuệ

“Khi trí tuệ đã hiểu được điều gì đó, không có sự nôn nóng, không có sự thúc đẩy phải đến được nơi đó ngay lập tức. Nó hiểu được cái gì là những nhân duyên cần phải có để đạt đến mục đích và sẽ làm việc một cách đều đặn vững vàng để hoàn thành chúng.
Trí tuệ luôn luôn nhìn thấy cả hai mặt của vấn đề, mặt tốt và mặt xấu; nó nhìn sự việc từ nhiều góc độ khác nhau. Khi trí tuệ nhìn thấy cái gì màu đen, nó cũng hiểu rằng: cái đó không trắng. Khi nhìn thấy đau khổ, nó cũng hiểu rằng điều ngược lại với đau khổ là có thể đạt được, và đó chính là điều mà nó sẽ phấn đấu để đạt đến.

Khi trí tuệ có mặt thì sẽ không bao giờ có thất vọng, bực bội hay buồn nản chỉ vì mục đích chưa đạt tới. Bởi vì có sự hiểu biết thực sự nên nó biết rằng cứ tiếp tục tiến bước trên con đường ấy, nhất định sẽ tới được nơi ấy. Lòng tham luôn luôn có sự thất vọng khi còn chưa đạt tới đích của nó."

TRÍ TUỆ KHÔNG THÍCH MÀ CŨNG CHẲNG GHÉT

Thiền sinh: Con thấy mấy hôm nay trời nóng bức quá. 

Thiền sư: Vậy thì bạn làm gì? Phàn nàn, ca cẩm hay vẫn hành thiền?

Thiền sinh: Thưa thầy, nóng quá không hành thiền được ạ.

Thiền sư: Bất cứ khi nào tâm bạn ca cẩm như vậy, đó là lúc tốt nhất để hành thiền đấy. Khi tâm trạo cử, bất an, bạn cần phải nhìn thái độ hành thiền của mình và kiểm tra lại các suy nghĩ của mình. Nóng là gì? Nó là một hiện tượng tự nhiên. Hiểu biết như thế là Chánh Kiến (thấy biết đúng đắn). Nếu bạn cứ tự cho phép mình đánh giá phán xét cái nóng đó là xấu, cái tâm sẽ còn luôn miệng ca thán nữa. Thế nên điều quan trọng nhất là bạn phải điều chỉnh thái độ hành thiền của mình đã, thay đổi cách nhìn của mình trước khi làm bất cứ điều gì để thay đổi hoàn cảnh.
Sau khi đã chấp nhận được hoàn cảnh với sự hiểu biết đúng đắn như vậy (sau khi đã tự nhắc mình rằng nóng chỉ là một hiện tượng tự nhiên thôi), bạn cần phải xem xét lại tâm mình. Cái tâm khó chịu ấy có cảm giác như thế nào? Cái không thích của bạn nó mạnh đến mức nào? Nếu quan sát tâm khó chịu ấy với thái độ đúng đắn, với chánh kiến và chánh tư duy (thấy biết và tư duy đúng đắn), cảm giác khó chịu của bạn sẽ bớt đi.

Thiền sinh: Vậy tức là con không nên tập trung chú tâm vào bất cứ cái gì phải không ạ?

Thiền sư: Không, chỉ hay biết cảm giác khó chịu đó. Đừng đánh giá phán xét những gì đang xảy ra mà hãy chấp nhận hoàn cảnh.

Thiền sinh: Nhưng nếu nóng quá làm ảnh hưởng đến sức khoẻ của con thì sao?

Thiền sư: Nếu sức khoẻ của bạn bị ảnh hưởng thì tất nhiên là phải làm một cái gì đó để làm mát một chút. Nhưng nên nhớ là chớ để điều đó trở thành một phản ứng tự động đấy nhé. Luôn luôn cố gắng chấp nhận hoàn cảnh và nhìn cái tâm khó chịu của mình trước khi làm điều đó.
Bản chất tự nhiên của tâm mình là luôn ôm giữ những gì nó thích và tránh né những gì nó không thích. Trí tuệ theo con đường trung đạo, trí tuệ không thích mà cũng chẳng ghét. Nó chỉ chấp nhận hoàn cảnh như nó đang là và chỉ làm điều gì đó khi thấy thực sự cần cần thiết. Nếu muốn tâm mình bình an, bạn cần phải tu tập để có thêm nhiều trí tuệ hơn nữa.

Trích: Chỉ mỗi chánh niệm thì chưa đủ
Sayadaw U Tejaniya

Hương Sơn Thiền Tuệ

Trang Nhà

Chủ Nhật, 15 tháng 8, 2021

Trí Tuệ

Không có nhận xét nào:

Đăng nhận xét